POLONIA I POLACY W DANII
Rys historyczny
Początki emigracji polskiej do Danii sięgają końca XIX w. Sezonowa emigracja zarobkowa do Danii z Galicji i południowych obszarów Królestwa Polskiego zapoczątkowana została przyjazdem w 1893 r. około 400 osób na wyspy Lolland-Falster. W latach 1893–1914 liczba sezonowych emigrantów z ziem polskich wzrosła z około 400 do 14,5 tys. osób. Emigracja sezonowa miała wyraźną specyfikę. Kobiety z Polski pracowały przy uprawie buraków (stąd nazwa „emigracja buraczana”) oraz pomagały w gospodarstwach hodowlanych i rolnych na Zelandii. Mężczyźni natomiast karczowali wrzosowiska, wykonywali prace melioracyjne, budowali kolej na Jutlandii a także pracowali w cegielniach. Wśród pracowników sezonowych kobiety stanowiły ponad 80 proc. W 1929 r. liczbę Polaków osiadłych w Danii szacowano na około 11 tys. osób. Z tego okresu zachowały się dwie kolebki Polonii duńskiej – Izba Polska w Taagerup (Lolland-Falster) i sanktuarium św. Michała w Pindstrup (Północna Jutlandia), miejsce dorocznych pielgrzymek Polonii. Obie instytucje są ikonami Polonii duńskiej tamtego czasu. Po zakończeniu II Wojny Światowej w Danii znalazło się, wg ogólnych szacunków ok. 5.500-6.000 polskich uchodźców, jednak wskutek repatriacji i reemigracji w Danii pozostało ok. 600-800 osób. W latach 50. i 60. XX w. około 1,5 tys. Polaków uzyskało status uchodźców. W latach 1969–1974 miała miejsce emigracja o charakterze narodowościowym, będąca następstwem kampanii antysemickiej w Polsce; w Danii osiedliło się wówczas ok. 4 tys. osób, w tym ok. 3 tys. pochodzenia żydowskiego. Od 1982 r. napływała kolejna fala emigracji politycznej – solidarnościowej. Po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, w latach 2004-2009 przyjechało do Danii około 13.000 polskich obywateli.
Statystyki
Polonia w Danii w statystykach duńskich ujęta jest w dwóch grupach – są to imigranci z Polski oraz ich potomkowie. Zgodnie z tymi statystykami, w 1999 r. Polonia duńska liczyła 12.106 osób, w 2005 r. – 14.518, w 2007 r. – 17.022 osób, w 2009 r. – 27.198 osoby. Według danych z 1 stycznia 2012 r. w Danii żyje 31.720 osób polskiego pochodzenia. Liczbę tę można podzielić następująco: 28.043 osoby to imigranci w pierwszym pokoleniu, z czego 5.090 to osoby posiadające już obywatelstwo duńskie. Pozostałe 3.677 osób to imigranci w drugim lub kolejnym pokoleniu – w tej grupie 1.878 osób posiada obywatelstwo duńskie. Polacy, zgodnie z danymi za 2012 r. stanowią drugą (po imigrantach z Turcji) grupę narodowościową w Danii. Liczba dzieci urodzonych na terenie Danii przez matki posiadające polskie obywatelstwo wyniosła w 2008 roku 269, w 2009 roku 423, w 2010 roku 482 a w 2011 roku 517.
Z końcem 2011 roku w Danii pracowało 24.256 obywateli Polskich (na cały lub część etatu). Polonia duńska oraz polscy migranci zarobkowi są mocno rozproszeni po całym kraju. Największe grupy mieszkają w gminach Kopenhaga, Aarhus, Odense, Horsens i Aalborg. Zgodnie z danymi za 2012 roku na Grenlandii zamieszkuje 27 , a na Wyspach Owczych 66 polskich obywateli.
Stowarzyszenia i organizacje
Polonia duńska organizuje się w różnych stowarzyszeniach. W ramach Federacji Organizacji Polskich i Polsko – Duńskich Polonia funkcjonuje 9 organizacji: Związek Polsko – Duński w Næstved; Związek Polaków w Danii, Oddział Fionia, Tommerup; Towarzystwo Przyjaciół Izby Polskiej w Toreby L; Związek Polaków w Danii, Oddział Maribo; Związek Polaków w Danii, Zarząd Główny, Rødby; Duńsko – Polski Związek Kulturalny, Risskov; Związek Polski w Aalborgu; Towarzystwo Krzewienia Oświaty Polskiej w Danii, Vanløse. Działa także kilka samodzielnych organizacji, posiadających program i stałych członków. Są to: Związek Polaków w Danii, Oddział w Kopenhadze; Związek Żydów z Polski w Danii; Polskie Stowarzyszenie Społeczno Kulturalne Ognisko; Polski Klub Dyskusyjny Agora; Polonia w Esbjerg; Polski Związek w Søndenborgu; Centrum Polsko – Duńskie w Errindlev. Obecny Honorowy Przewodniczący Federacji Polonia, Pan Roman Śmigielski, jest Sekretarzem Generalnym Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych.
Polonia duńska prowadzi również własne projekty medialne. W tym portale internetowe www.polonia.dk oraz www.federacja-polonia.dk. Polonia duńska wydaje również swój kwartalnik „Informator Polski” (dotychczas ponad70 numerów), w liczbie 400 egzemplarzy kwartalnie. Polonia od 2006 roku uruchomiła polską telewizję internetową www.polowizja.dk, która ma na celu upowszechnianie informacji o Polakach mieszkających w Danii, propagowanie ich dorobku oraz tworzonych przez nich wartości kulturowych (12 programów w 2009 roku, 16 programów w 2010 roku).
Źródło: materiały pochodzą ze strony Ambasady RP w Kopenhadze
Fot: kopenhaga.msz.gov.pl